Uit een ingezonden bijdrage in de Trouw:
"Voor ’verlicht’ handelen – handelen dat vrij is van ’lijden’ – geldt
iets vergelijkbaars: je hoeft niet al verlicht te zijn om toch zo te
kunnen handelen."
Volgens Shunryu Suzuki is het zelfs zo dat er "strikt genomen niet zoiets is als een verlicht individu, maar er is slechts verlicht handelen." Dat heeft m.i. te maken met het feit dat de verlichte staat gekenmerkt wordt door de vrijheid, in de zin van het vrij zijn van, de persoonlijkheid en de beperkingen die daarmee gepaard gaan. Als je de boeddha-natuur vergelijkt met helder licht is de persoonlijkheid het glas waar dat licht doorheen schijnt, en zijn de persoonlijkheidskenmerken te vergelijken met verontreinigingen, vervormingen en onzuiverheden in het glas die het licht vervormen en breken, soms in een mate die de oorspronkelijke bron onherkenbaar maken. Zo wordt bijvoorbeeld de oorspronkelijk zuivere liefde van een getraumatiseerde ouder dusdanig vervormd dat het kind slecht behandeld wordt en op zijn/haar beurt getraumatiseerd raakt, vaak met de rationalisatie "het is voor je eigen bestwil". Op die manier is haat, ergernis en woede te herleiden tot de oorspronkelijke bron, die licht en liefde is. Voor een boeddhist die door anderen onheus wordt behandeld en dit herkent bij zijn/haar antagonist wordt het daardoor makkelijker aangedaan onrecht te vergeven. Zowel de onpersoonlijke aard van het kwaad (het heeft niets met mij als zodanig te maken, maar des te meer met de persoonlijkheid en het karakter van de ander, en is als zodanig een gevolg van de persoonlijke geschiedenis van de ander - zijn/haar karma, zo je wilt) als de achterliggende "lichtbron" zijn zichtbaar bij een juist begrip en een juiste visie. Dit maakt gelijkmoedigheid en vergeving makkelijker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten